Obecna sytuacja wywołała konieczność pracy zdalnej. Nie ominęło to także branży fizjoterapeutycznej. Stąd też potrzeba bezpośredniego kontaktu ze specjalistą została zastąpiona przez różnego rodzaju formy telekonsultacji. Ze swojej strony proponuję wykorzystać możliwości social mediów, takich jak Facebook i Instagram, aby móc w tych trudnych czasach sięgnąć po specjalistyczną poradę w zakresie swojego zdrowia. Należy jednak pamiętać, że specyfika pracy zdalnej dla fizjoterapeuty jest mocno utrudniona, gdyż nie da się przeprowadzić testów fizjoterapeutycznych dla każdego pacjenta.
Celem prowadzonych przeze mnie zdalnych konsultacji jest przede wszystkim rozwianie pewnych wątpliwości zdrowotnych, a nie wydanie pełnoprawnej opinii medycznej. W poniższym artykule zawarłem dziesięć przykładowych pytań, które zostały mi zadane podczas jednej zpierwszych prób takiej formy telekonsultacji oraz odpowiedzi, których na nie udzieliłem.
Pytanie 1. Od pewnego czasu odczuwam dolegliwość, jaką jest trzaskające biodro. Czy mimo to mogę normalnie trenować?
W tej sytuacji nie rezygnowałbym z ćwiczeń, ponieważ kości potrzebują obciążenia żeby się przebudowywały. Możliwe, że kąt między głową kości udowej, a trzonem jest tak ustawiony, że przy specyficznych ruchach dochodzi do przeskakiwania. Może to być związane znapięciem w obrębie powięzi, w obrębie tkanek miękkich. Zalecałbym pracę własną isamodzielnego szukania jakichś szczególnych napięć w obrębie miednicy, lub mięśnia czworogłowego uda.
Zalecałbym także spróbować: rolowania, automasażu, pracy z piłeczkami do tenisa. W przypadku tego ostatniego sposobu polecam zlokalizować palpacyjnie miejsca szczególnie spięte i masować je za pomocą piłeczek lub też wałka do masażu. Ćwiczenia te powinny być stosowane 2-3 razy w tygodniu po około kilkanaście minut. Równie pomocne będzie wprowadzenie technik rozciągających, najlepiej dynamicznego stretchingu powięziowego.
Musimy pamiętać, że staw biodrowy to staw kulisty, który ma bardzo dużą ruchomość i musi pracować we wszystkich kierunkach. Dlatego należy go we wszystkich kierunkach rozciągać. Szczególną uwagę zwróciłbym na zginacze stawów biodrowych, gdyż praca nad ich otwieraniem jest niezbędną aktywnością. Od wyprostu biodra zależą wszelkie aktywności typu chodzenie, bieganie i inne codzienne czynności, wymagające ruchu.
Pytanie 2. Jakie ćwiczenia zastosować na przepuklinę dyskową?
Przepukliny należą do trudnych tematów w zakresie fizjoterapii, ponieważ często ich diagnoza wiążę się z pewną nadinterpretacją i niełatwo je dobrze zdiagnozować. Najłatwiej lekarzowi jest znaleźć problem z krążkiem międzykręgowym, natomiast rodzajów bólów pleców mamy około czterdziestu, a tych związanych z dyskopatią jest zaledwie kilka, przy czym należą one do najczęściej stawianych diagnoz. Warto wiedzieć, że bardzo często możemy mieć wbadaniu obrazowym pokazaną jakąś protruzję krążka międzykręgowego, anie musi ona dawać dolegliwości bólowych.
Według statystyk w grupie wiekowej 20-29 lat, wśród osób, które nigdy nie odczuwały bólów w tej partii ciała, 30% z nich ma zmiany dyskowe pokazane w wyniku rezonansu magnetycznego.
Prawdziwa dyskopatia to naprawdę duże kłucie pleców występujące podczas m.in.: kaszlu, kichania, parcia w ubikacji. Również dolegliwość ta objawia się bardzo mocno ograniczonym ruchem zgięcia kręgosłupa o 60% anawet do 90% . To jest prawdziwy problem dyskowy.
Podstawową wskazówką dla osób zbólem pleców jest, aby szukać irozwijać aktywności ruchowe, które nie powodują bólu. Warto wokół tego budować bazę ćwiczeń. Natomiast należy unikać lub modyfikować ruchy, powodujące ból – to samodzielna obserwacja jest najważniejsza. Zalecałbym także dołożyć do tego ćwiczenia oddechowe, zwłaszcza w tej ostrej fazie, wtedy kiedy bardzo mocno ograniczone jest zgięcie kręgosłupa. Wtedy to można odpocząć kilka dni, wdrożyć spacer, ewentualnie właśnie wykonywać ćwiczenia oddechowe w leżeniu lub w staniu.
Pytanie 3. Co zrobić jeżeli po złamaniu nasady dalszej kości promieniowej, mimo odbytej rehabilitacji i samodzielnych ćwiczeń, ból nadgarstka nie ustępuje i ulega pogłębieniu przy zmianach pogody? Czy mam się do niego przyzwyczaić?
Często taki ból towarzyszy osobom, mającym za sobą takie złamania, co związane jest ze zmianami unaczynienia kości. Zwykle po dużych złamaniach, zmiana ciśnienia atmosferycznego może powodować ból, natomiast nie traktowałbym tego jako problemu stałego. Wzrost aktywności i częstsze używanie tego nadgarstka może poprawić te dolegliwości. Jednak trzeba pamiętać, aby nie przesadzić. Zalecałbym proste ćwiczenia rozciągające: powolne skręcanie dłoni i przedramienia w jedną i drugą stronę, rozmasowywanie nadgarstka i dłoniowej części dłoni, poruszanie kośćmi śródręcza, a także różne formy automasażu. Nie należy się przyzwyczajać do bólu, należy nad tym nim pracować.
Pytanie nr 4: Jak wykorzystywać taśmę, aby zlikwidować skutki pracy siedzącej? Jak ćwiczyć oraz z jaką intensywnością? Jakie ćwiczenia wykonywać powinna osoba z lekkim garbem?
Taśmy mogą być wykorzystane w ciekawy sposób. Warto je wykorzystywać, jednak praca zciężarem własnego ciała jest równie skuteczna. Najprostszą rzeczą w pozycji siedzącej jest użycie taśmy w następujący sposób: należy podciągnąć taśmę żeby łopatki przybliżyły się do kręgosłupa żeby zmniejszyć kifozę mięśniową, ważne aby użyć przy tym mięśni brzucha, co pozwoli odciążyć odcinek lędźwiowy, również warto zrobić to samo w staniu. Jednak wiele ćwiczeń lepiej zrobić bez taśm, zastosować np. różnego rodzaju formy automasażu rejonu nad obojczykiem. Można powyciągać ręce w siedzeniu, a najlepiej zrobić to stojąc. Podstawą jest to, aby raz na godzinę wstać i się przejść, zrobić krążenie ramion do tyłu, ściągnąć ramiona, wydłużyć klatkę piersiową i głęboko pooddychać.
Pytanie 5. Jakie ćwiczenia wykonywać, mając problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym?
Najlepszy będzie automasaż mięśni żwaczy tak żeby powoli zatopić się palcami w mięśnie okolicy stawów skroniowo-żuchwowych, żeby je zdekompresować. Bardzo często dolegliwości w tym obszarze biorą się ze stresu – zaczynamy zaciskać żuchwę, więzadła zaczynają tracić swoją elastyczność. Ćwiczenia warto wykonywać przy lustrze żeby poobserwować żuchwę, tak aby szła symetrycznie. Rozwarcie żuchwy powinno być w miarę naturalne, czyli na około trzy palce.
Pytanie 6. Jakie ćwiczenia oddechowe może zastosować pacjent po przebytej chorobie COVID-19?
Tutaj najlepiej zaobserwować, powstające na bieżąco wytyczne Krajowej Izby Fizjoterapeutów, gdyż są one dopiero w fazie powstawania. Temat jest zbyt świeży, aby można było wskazać odpowiednie zalecenia dla takich pacjentów inie ma jeszcze wystarczających badań w tym zakresie. Pytanie to należy kierować przede wszystkim do terapeutów z oddziałów pulmonologicznych.
Pytanie 7. W jaki sposób prawidłowo rolować plecy? Czy zamiast tego lepsze będzie normalne rozciąganie lub masaż?
Praca manualna jest nie do zastąpienia, jest to najskuteczniejsza forma pracy zarówno zfizjoterapeutą, jak i samodzielnie wykonywanej. Jeżeli chodzi o rolowanie to najskuteczniejsze są piłeczki do tenisa lub użycie duoball-a. Użycie piłeczek polega na masowaniu ich powierzchnią mięśni przykręgosłupowych. Ćwiczenie jest przede wszystkim zarezerwowane dla odcinka lędźwiowego. Na początek polecam rolować się raczej krótko, około kilku sekund, potem można wydłużyć trochę ten czas do 30-35 sekund. Najlepiej dwa lub trzy razy w tygodniu.
Pytanie 8. Czy parestezje kończyn dolnych warto wesprzeć jakimiś ćwiczeniami, rehabilitacją?
Tak. Jednak jeżeli mamy do czynienia z parastezjami, czyli nadmiernym pobudzeniem układu nerwowego współczulnego, tego który odpowiada za walkę i pobudzenie, raczej szedłbym wkierunku ćwiczeń relaksacyjnych, wyciszających układ nerwowy, np. trening autogenny Schultza – około 20 minut treningu. Tego typu parestezje związane są z napięciem tkanek miękkich, obejmującym albo ucisk nerwu na obwodzie albo pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego. Będzie ono wymagało wyciszenia. Zalecam wprowadzić ćwiczenia oddechowe, polegające na głębokim oddychaniu.
Pytanie 9: Jakie ćwiczenia mogę wykonywać w drodze między biurkiem a kuchnią?
Home Office daje większe możliwości ruchowe, dlatego że możemy się od czasu do czasu przejść. Sam spacer już jest fantastycznym ćwiczeniem dla naszego ciała. Aktualnie możliwości spaceru są mocno ograniczone, jednak samo przejście z pomieszczenia pracy do np. kuchni, będzie dobrą czynnością dla naszego zdrowia. Jeżeli macie możliwość zamontowania drążka rozporowego między drzwiami, to polecam także delikatnie się na nim porozciągać lub pozwisać na drabinkach kilka sekund żeby uzyskać dekompresje kręgosłupa, tak aby miednica swobodnie zwisała w dół, a obręcz barkowa była zablokowana od góry. Wtedy uzyskujemy rozciągniecie powięzi.
Można dołożyć do tego skręcanie kolan na boki. W wyniku tego, że długo siedzimy kręgosłup zaczyna się usztywniać, temu też musimy ruszać go we wszystkich kierunkach. Innym sposobem na dawkę ruchu w takcie pracy zdalnej jest wykorzystanie futryny drzwi – za każdym razem, przechodząc przez drzwi, warto wyciągnąć ręce do góry, zrobić wykrok i otworzyć klatkę piersiową z napiętym lekko brzuchem żeby nie pogłębić lordozy lędźwiowej.
Pytanie 10. Ostatnio odczuwam strzelanie w stawach biodrowych oraz bóle w ich obrębie, co mogę zrobić, aby im zapobiec?
Często strzelanie w stawach biodrowych bierze się z tego, że sami je prowokujemy. Zaczynamy szukać czemu nam coś strzela, prowokujemy stawy wykonując takie ruchy, które mogą doprowadzić do strzelania, gdyż chcemy sprawdzić czy dalej utrzymuje się ten objaw. Zdecydowanie to nie pomaga naszym stawom, a raczej może im zaszkodzić. Najlepiej będzie rozciągać to biodro na ustabilizowanej stopie, tak żeby stopa tego bolącego biodra była oparta o podłogę, a drugą nogą należy robić wykroki na boki, do tyłu i po skosie. Samo strzelanie może być wynikiem budowy anatomicznej. Każdy z nas jest inaczej zbudowany, dlatego polecam szukać palpacyjnie rejonów bolących, przykładając palce do napiętego mięśnia, do momentu ustąpienia dyskomfortu związanego z uciskiem.
Podobne wpisy: