Czym jest rwa kulszowa i jak ją leczyć? Myślę, że to jedne z najczęściej wyszukiwanych fraz w internecie. Jeżeli poświęcisz chwilę, to postaram się Tobie przybliżyć ten temat.
Rwa kulszowa to termin używany do opisania bólu nerwu w nodze, który jest spowodowany problemem w dolnej części pleców.
Objawy rwy kulszowej
Nerw kulszowy to duży nerw, który zaczyna się w pośladku i wędruje do nogi. Ten nerw tworzą mniejsze nerwy znane jako korzenie nerwowe, które wchodzą i wychodzą z kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Podrażnienie tych korzeni nerwowych może powodować ból w pośladku, udzie, łydce i stopie.
Oprócz bólu schodzącego w dół nogi, osoby z rwą kulszową mogą odczuwać palący ból, odczucia porażenia prądem, kłucie i mrowienie.
Dzieje się tak, ponieważ podrażnione nerwy wysyłają więcej sygnałów. Niektóre osoby mogą również odczuwać drętwienie lub osłabienie mięśni w nodze. Dzieje się tak, ponieważ niektóre sygnały w nerwach mogą być zablokowane.
Wszystko co podrażnia korzeń nerwowy, może powodować rwę kulszową. Powszechną przyczyną podrażnienia jest ucisk związany ze zmianami związanymi z krążkiem międzykręgowym.
Dobrą wiadomością jest to, że korzenie nerwowe są odporne, prawie zawsze mają wolną przestrzeń do poruszania się i niektóre zmiany związane z dyskiem zmniejszają się z czasem, co pozwala korzeniom nerwowym na regenerację.
W niektórych przypadkach korzenie nerwowe są podrażnione przez stan zapalny bez żadnego ucisku i to może być równie bolesne.
Czynniki ryzyka rwy kulszowej
Co ważne, nie wszystkie zmiany związane z krążkami międzykręgowymi będą powodowały kompresję i podrażnienie korzenia nerwowego. Wiele osób w każdym wieku ma zmiany związane z dyskami ale nie odczuwaj żadnego bólu.
Na ból mogą również wpływać czynniki ogólne, takie jak zaburzenia snu, stres i gorsze samopoczucie emocjonalne. Do czynników ryzyka rwy kulszowej zaliczamy również palenie papierosów, otyłość, pracę siedzącą oraz pracę wymagającą częstego dźwigania ciężkich przedmiotów.
Diagnostyka rwy kulszowej
Rwa kulszowa to diagnoza kliniczna oparta na historii, objawach i badaniu ortopedycznym. W wielu przypadkach skany nie mają wpływu plany leczenia.
Analiza najnowszych badań pozwoliła ustalić tzw. kliniczne reguły diagnostyczne (CDR – Clinical Diagnostic Rules). Oto testy potwierdzające, że mamy do czynienia z rwą kulszową:
-
Pozytywny test SLR
-
Pozytywne objawy z 4 w historii badań fizykalnych: lokalizacja bólu skórnego zgodna z korzeniem nerwu i odpowiadającymi mu deficytami czuciowymi, odruchowymi i motorycznymi.
-
Dodatkowe badanie fizykalne: pozytywny Crossed SLR
Badania obrazowe (MRI) zwykle nie są wymagane do diagnozowania rwy kulszowej, ponieważ są to badania bardzo czułe, ale mało specyficzne. Oznacza to, że wykrywają nawet najdrobniejsze odstępstwa od normy, ale nie są w stanie wskazać przyczyny bólu.
Na poniższej grafice pokazano, z podziałem na grupy wiekowe, jak dużo osób bez bólu pleców ma zmiany w wynikach rezonansu magnetycznego. Widać np., że 60% osób w przedziale wiekowym 40-49 lat ma jakieś odkształcenia krążka międzykręgowego, a nie odczuwają żadnego bólu ( źródło).
Dla bardzo wąskiej grupy osób z rwą kulszową skany są niezbędne, szczególnie gdy występują tzw. czerwone flagi. Zaliczamy do nich m.in.:
-
utratę czucia w okolicy genitaliów,
-
zmienione czucie i/lub ból w obu nogach jednocześnie,
-
zmiany w funkcjonowaniu pęcherza, takie jak utrata czucia, utrata kontroli lub niemożność opróżnienia pęcherza,
-
problemy seksualne, takie jak utrata czucia w pochwie i niemożność osiągnięcia erekcji lub wytrysku,
-
ból z towarzyszącą gorączką,
-
ból rozprzestrzeniający się na kolejne dermatomy,
-
silny ból niereagujący na mocne leki przeciwbólowe.
Mimo wszystko „prawdziwa” rwa kulszowa jest bardzo rzadka. Szacuje się, że zaledwie 8-10% przypadków bólu pleców związanych jest z podrażnieniem nerwu.
Terapia rwy kulszowej
Przy długo utrzymującym się bólu, nerwy mogą stać się wrażliwe na ruch. Nie oznacza to jednak, że są coraz bardziej uszkodzone. Tak naprawdę aktywność fizyczna jest główną formą terapii rwy kulszowej. Pomaga ona zmniejszyć stan zapalny oraz poprawia mobilność nerwów obwodowych.
Nie ma czegoś takiego jak specyficzne ćwiczenia na rwę kulszową. Głowna zasada jest taka, żebyś indywidulnie dobrał sobie aktywność, którą lubisz i którą Twoje ciało aktualnie najlepiej toleruje.
Może to być np. chodzenie, pływanie, siłownia lub specyficzne ćwiczenia fizjoterapeutyczne. W badaniach żadna z form nie góruje nad innymi, biorąc pod uwagę zmniejszenie bólu i poprawę ogólnej sprawności. Ruch sam w sobie ma po prostu bardzo pozytywne działanie.
W terapii rwy kulszowej ważne są również:
-
Kontrola wagi
-
Sen
-
Antyzapalna dieta
-
Redukcja stresu
-
Ograniczenie używek (papierosy, alkohol, itp.)
-
Ćwiczenia ciało-umysł (mindfulness, oddech, itp.)
-
Umiejętnie wkomponowany czas na odpoczynek
Starałem się jak najrzetelniej przedstawić aktualną wiedzę na temat rwy kulszowej. Mam nadzieję, że będzie ona dla Ciebie pomocna. Jeżeli masz jednak jakieś wątpliwości odnośnie swojego stanu zdrowia, to skontaktuj się z doświadczonym fizjoterapeutą lub lekarzem.
Podobne wpisy: