Statystyki pokazują, że Polacy cenią sobie herbatę. Pod względem jej spożycia na mieszkańca, nasz kraj zajmuje wysokie ósme miejsce z wynikiem jednego kilograma rocznie. W Europie zaś zajmujemy trzecie miejsce pod względem ilości wypijanej herbaty. Trudno nam sobie wyobrazić śniadanie bez kubka tego gorącego naparu. Nie wszyscy jednak wiedzą, że picie herbaty może być przejawem dbałości o swój organizm. Posiada ona bowiem wiele właściwości o charakterze chemoprewencyjnym czy dietetycznym. Wpływa również pozytywnie na pamięć, a nawet zmniejsza ryzyko reumatoidalnego zapalenia stawów.
Niestety, herbata może również przyczyniać się do zwiększenia prawdopodobieństwa zapadnięcia na niektóre choroby. Spożywana wraz z konkretnymi lekami, potrafi negatywnie wpłynąć na ich działanie. Jaką więc herbatę i kiedy należy wybierać, by jak najwięcej skorzystać z mocy tego niezwykłego napoju?
Czarna herbata – właściwości
Tak zwane herbaty czarne są w Polsce najpopularniejszym rodzajem tego napoju w Polsce. Swój wygląd i nazwę zawdzięczają specyficznemu procesowi przygotowania, na który składają się więdnięcie, skręcanie, fermentacja i suszenie.
Czarna herbata jest bogata we flawonoidy, które wychwytują wolne rodniki tlenowe, dzięki czemu opóźniają procesy starzenia. Spośród flawonoidów znajdujących się w czarnej herbacie, warto poświęcić uwagę przede wszystkim teaflawinom. Teaflawiny to utlenione w procesie fermentacji katechiny – przeciwutleniacze, które występują w świeżym liściu herbaty, a także w herbatach zielonych. Badania wykazują, że teaflawiny mają właściwości antyoksydacyjne podobne do katechin. Oznacza to, że czarna herbata jest tak samo dobrym przeciwutleniacze, jak znana z podobnej cechy herbata zielona.
Od pokoleń czarną herbatę stosuje się także jako remedium na problemy trawienne. Faktycznie, napar ten może pomóc w walce z niestrawnością czy bólem brzucha, dzięki intensyfikowaniu wydzielania soków trawiennych oraz działaniu przeciwbakteryjnym. Cechę tę herbata zawdzięcza garbnikowi o nazwie tanina, który potrafi wiązać toksyny.
Inne zalety czarnej herbaty to:
- Wzmacnianie szkliwa i zmniejszanie bakterii w jamie ustnej
- Redukowanie ryzyka miażdżycy oraz chorób serca
- Obniżanie poziomu cholesterolu
- Regulacja ciśnienia krwi i wzmocnienie naczyń krwionośnych
Kiedy nie pić czarnej herbaty?
Czarna herbata nie jest polecana osobom z niedoborami żelaza. Wiążąca toksyny tanina ogranicza bowiem jednocześnie jego wchłanianie. Ze względu na wysoką zawartość kofeiny czarna herbata w nadmiarze nie jest polecana również osobom cierpiącym na bezsenność. Zbyt duża ilość naparu może też szkodzić tym, którzy zmagają się z chorobami wrzodowymi.
Zielona herbata – właściwości
W przeciwieństwie do czarnej herbaty, herbata zielona nie jest poddawana procesowi fermentacji. Natychmiast po zerwaniu suszy się ją, zachowując możliwie dużo jej cennych składników oraz charakterystyczny delikatny smak.
Zielona herbata jest bogata we wspomniane wcześniej katechiny, a więc tak jak herbata czarna hamuje procesy starzenia, dzięki właściwościom antyoksydacyjnym. Cechuje ją też duża zawartość witamin (A, B, C, E) oraz mikroelementów (wapń, potas, miedź, cynk, mangan, fluor). Szczególnie ceniona jest jednak ze względu na swoje właściwości odchudzające.
Badania wykazują, że najlepsze wyniki w walce z nadwagą daje picie zielonej herbaty przed snem. Szczególnie dobre wyniki obserwuje się tutaj u osób o otyłości brzusznej. Należy przy tym pamiętać, iż wskazany jest tutaj napraw z drugiego parzenia. Pierwsze bowiem działa pobudzająco i mogłoby spowodować problemy z zaśnięciem.
Inne zalety zielonej herbaty to:
- Zmniejszenie ryzyka wystąpienia niektórych rodzajów raka (zwłaszcza piersi, sutka czy skóry)
- Poprawienie pamięci oraz zahamowanie rozwoju choroby Alzheimera
- Obniżenie ryzyka reumatoidalnego zapalenia stawów (u kobiet pijących minimum 3 filiżanki zielonej herbaty dziennie)
- Zmniejszenie zachorowalności na miażdżycę i udar mózgu (badania mówią o zmniejszeniu ryzyka o 21% przy piciu minimum 3 filiżanek herbaty dziennie)
- Wspomaganie układu krążenia i zapobieganie nadciśnieniu
- Dzięki moczopędnemu działaniu pozytywnie wpływa na skórę, przeciwdziałając cellulitowi
- Wspomaganie leczenia stwardnienia rozsianego
Kiedy nie pić zielonej herbaty?
Podobnie jak herbata czarna, również herbata zielona nie jest wskazana w przypadku anemii. Może także wchodzić w interakcję z niektórymi lekami (np. przeciwdepresyjnymi czy na nadciśnienie) i obniżać ich skuteczność. Nie zaleca się jej też osobom z osteoporozą, ponieważ przyczynia się do wypłukiwania wapnia. Wśród wskazań wymienia się również picie zielonej herbaty wyłącznie po posiłku – nigdy na czczo, gdyż może podrażniać żołądek.
Którą herbatę wybrać?
Jak wszystko w nadmiarze i herbata spożywana w nadmiernej ilości może przynieść więcej szkody niż pożytku. Trudno byłoby jednoznacznie wskazać lepszy rodzaj herbaty. Zarówno czarna, jak i zielona posiadają wiele godnych uwagi zalet, nie wspominając o tym, że na rynku znaleźć można jeszcze herbaty białe (z wiosennych pączków herbacianych krzewów), żółte (również z pączków, ale poddawany dłuższemu procesowi schnięcia), czerwone (zwane również pu-erh, które przechodzą długi proces fermentacji i leżakowania) czy ulung (tzw. Półfermentowane). Każda z nich posiada odrębny pakiet zalet i wskazówek, dotyczących ostrożności.
W obliczu podobnej różnorodności wielką szkodą byłoby ograniczać się do jednego czy dwóch typów naparu. Warto korzystać z zalet każdej z herbat, pamiętając jedynie, by nie pić ich zbyt dużo oraz skonsultować się z lekarzem w przypadku stałego przyjmowania jakichkolwiek leków lub suplementów.
Podobne wpisy: