Generalnie bardzo, bardzo rzadko zdarza się, żeby powodem bólu pleców był krążek międzykręgowy. Sam w sobie nie ma on unerwienia bólowego. Gdyby miał to bolałby nas każdy krok, ponieważ podczas każdego kroku dochodzi do ściskania, skręcania i rozciągania krążka międzykręgowego. I bardzo dobrze, ponieważ dysk bardzo to lubi.
Obiektywne badania mówią o tym, że dyskopatia lędźwiowa odpowiedzialna jest zaledwie za 1-3% bólów krzyża [1, 3].
Więc czemu najczęściej słyszymy, że za ból pleców odpowiada krążek międzykręgowy? Ponieważ jego odchylenia od normy najłatwiej jest znaleźć w badaniach obrazowych. Idąc na skróty, po najniższej linii oporu prawie u każdego znajdziemy odkształcenie od normy.
Z wiekiem ten współczynnik gwałtownie wzrasta. Pokazuje to załączona grafika. Widać na niej, że przynajmniej 60% osób po 40 roku życia w rezonansie magnetycznym zobaczy dość znaczne odkształcenie dysku.
A trzeba jeszcze podkreślić, że wspomniane badanie dotyczy osób, których nie bolą plecy! Z wiekiem nasze ciało po prostu się odkształca. A badania obrazowe mają ten minus, że porównują nas do idealnego człowieka z atlasu anatomicznego. Człowieka, który nie istnieje.
Chyba nikt po 40 roku życia nie będzie zdziwiony jak dermatolog mu powie, że ma zmarszczki? Warto nad tym pracować i próbować hamować procesy starzenia się organizmu, ale nie jest to też powód do niepokoju.
Jakie mogą być zatem przyczyny bólu pleców? Jest ich wiele, a oto tylko niektóre:
-
neurologiczne (np. uwięźnięcia nerwu, neuropatie)
-
kostno-stawowe (np. zwyrodnienia, osteofity, itd)
-
trzewne (problemy z narządami wewnętrznymi)
-
mięśniowo-powięziowe (np. przeciążenia, urazy)
-
psychologiczne (80% osób z depresją zgłasza problemy bólowe)
Czy to oznacza, że nie warto robić badań obrazowych? Oczywiście, że warto, ale wyłącznie wtedy kiedy są ku temu wskazania. Sam ból pleców nie jest jest wskazaniem do robienia badań obrazowych. Wskazaniem jest występowanie dzwonków alarmowych, które mogą wskazywać na poważny problem:
-
spastyczność kończyn dolnych (trudności z chodzeniem i równowagą)
-
nietrzymanie moczu i/lub kału
-
poważny upadek lub innego rodzaju uraz
-
ból pleców wraz z gorączką
-
jeżeli w przeszłości było się leczonym z powodu nowotworu
-
stały ból niezależny od pozycji (tak samo mocno boli nas zarówno podczas siedzenia, stania jak i leżenia)
Temat jest szalenie interesujący i warto się nim interesować choćby po to, żeby odciążyć ochronę zdrowia od niepotrzebnych kosztów związanych z wykonywaniem części badań obrazowych.
Źródło:
- Van Tulder M.W., Koes B. Low back pain. W: McMahon S.B., Koltzenburg M. (red.). Wall & Mezack Textbook of pain. Elsevier, London 2006.
- Long D. Surgical treatment for back and neck pain. W: McMahon S.B., Koltzenburg M. (red.). Wall & Melzack Textbook of pain. Elsevier, Philadelphia 2006: 683–690.
- Dziak A. Bóle krzyża. PZWL, Warszawa 1994.
- Apkarian A.V., Sosa Y., Sonty S. i wsp. Chronic back pain is associated with decreased prefrontal and thalamic gray matter density. J. Neurosci. 2004; 24: 10 410–10 415.
Podobne wpisy: