Jaki jest powód mojego bólu pleców? To częste pytanie, które dostaję w gabinecie od pacjentów. Żeby na nie odpowiedzieć najczęściej muszę wziąć głęboki oddech, aby skupić myśli.
Przede wszystkim muszę poznać szerszy kontekst problemu, co potrafi zająć nawet ponad godzinę rozmowy. Odpowiedź w gruncie rzeczy nie jest taka prosta, ponieważ ból jest dość skomplikowanym zjawiskiem. To co chciałbym, żeby było zrozumiałe, to fakt, że ból nie oznacza uszkodzenia tkanki.
Ból jest swego rodzaju emocją, reakcją systemu obronnego na zagrożenie. Często ta odpowiedź jest nieadekwatna do sytuacji.
Ból ostry i przewlekły
W tym miejscu warto wspomnieć, że w uproszczeniu mamy dwa rodzaje bólu: ostry i przewlekły.
Ostry to rzeczywiście ten, który często (ale nie zawsze) związany jest z odpowiedzią na uraz. Natomiast w zdecydowanej większości przypadków nasze tkanki goją się w ciągu kilku tygodni.
Mimo to, czasem u pacjentów zdarza się, że po tym czasie ból zostaje. Jest on wtedy niepotrzebny. Nie spełnia swojej funkcji ochronnej. Jest błędną interpretacją rzeczywistości ze strony systemu obronnego (neuro-immuno-endokrynologicznego).
Ból, który trwa powyżej kilkunastu tygodni nazywamy przewlekłym. Żeby trochę skomplikować sytuację to można dodać, że przewlekły ból dzielimy na wtórny i pierwotny.
Wtórny ból przewlekły to taki, gdzie na początku mieliśmy uraz, który się wyleczył, a ból pozostał.
Pierwotny ból przewlekły to taki, który nie ma żadnej uchwytnej przyczyny. Pojawia się samoistnie jako rozregulowanie systemu obronnego.
Dlaczego bolą plecy?
Jest wiele czynników, które mogą odpowiadać za powstanie/nasilenie bólu. I tak naprawdę czynniki biologiczne typu naciągnięty mięsień, zablokowany staw (cokolwiek to jest), zła sylwetka, itp. mają bardzo niewielki związek z bólem.
Niełatwo jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie „o czym mówi ból pleców?”.
Na ból wpływa historia urazów pacjenta, jego przekonania dotyczące stanu zdrowia, dieta, sen, stres, relacje interpersonalne, poczucie kontroli nad dolegliwościami, itp. Jak widzisz większość elementów to czynniki modyfikowalne, czyli takie, które możemy zmienić. Zadaniem fizjoterapeuty jest omówić jak to zrobić.
Ból pleców – błędy w opiece
Niestety nadal pacjenci bardzo często otrzymują terapię, która jest nieaktualna od ponad 60 lat.
Do najczęstszych błędów w opiece nad pacjentami z bólem pleców należą (źródło):
-
Nadużywanie przepisywania leków (na dłuższą metę obniżają próg bólu)
-
Niepotrzebne stosowanie badań obrazowych (straszą pacjentów, a tak naprawdę większość zmian widzianych w badaniu obrazowym nie ma związku z bólem)
-
Nadużywanie biernych terapii takich jak masaż, manipulacje kręgosłupa, itp. (nie dają pacjentowi narzędzi do samodzielnej pracy ze zdrowiem, a poza tym w większości przypadków zajmują się tematami, które nie mają związku z bólem)
-
Budowanie błędnych przekonań o bólu pleców (ogromnym błędem jest opowiadanie, że zginanie szkodzi plecom, albo, że plecy są jakąś wyjątkowo kruchą częścią ciała)
To wszystko wiemy dzięki rozwojowi metod badawczych, który nastąpił w ostatnich 20-latach. Przyniósł on wiele fascynujących odkryć, którymi jestem absolutnie podekscytowany, ponieważ dzięki nim mogę lepiej zrozumieć moich pacjentów.
Podobne wpisy: